TY - JOUR ID - 31750 TI - تحلیلی بر پویایی نظام سلسله مراتب شهری استان گلستان (90 - 1355) JO - اندیشه جغرافیا JA - GEOT LA - fa SN - 3451-2345 AU - امان پور, سعید AU - حسن پور, سحر AD - عضو هیأت علمی دانشگاه AD - دانشگاه پیام نور Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 9 IS - 18 SP - 23 EP - 43 KW - سلسله مراتب شهری KW - نظام شهری KW - سیستم شهری KW - شبکۀ شهری KW - استان گلستان DO - N2 - تمرکز فعالیت های اداری- سیاسی و پس از آن فعالیت های بازرگانی، اجتماعی، خدماتی و غیره در شهر اول، به عنوان عامل بازدارندۀ توسعه در سایر مناطق عمل می کند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل سلسله مراتب نظام شهری بر اساس داده های جمعیتی و فعالیتی بنا شده است. این پژوهش با راهبردی کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از شیوۀ کتابخانه ای (مصداقی) استفاده شد. برای رسیدن به هدف پژوهش از 22 روش نخست شهری، تعادل، تمرکز، جاذبه، ضریب کشش پذیری و کشیدگی، حل اختلاف طبقه ای، CV، تحلیل مجاورت نزدیکترین همسایگی و مدل رابطۀ بین اندازه و اشتغال شهر استفاده شد. برای تحلیل بهتر از آزمون T استودنت و مدل رگرسیون linear و نرم افزارهای excel، spss و gis بهره گیری شد. محاسبه ها نشان دادند که در سطوح بالای نظام شهری استان گلستان (شهر گرگان و گنبدکاووس)، قاعدۀ رتبه- اندازه و از آن پس، پدیدۀ نخست شهری وجود دارد. تا قبل از سال 1375 تعادل نسبی در استان وجود داشت ولی از آن پس نظام شهری استان گلستان رو به عدم تعادل نهاد و در آخرین سرشماری (1390) به نامتعادل ترین وضع خود رسید. بین فاصلۀ شهرها تا شهر گرگان و جمعیت پذیری آنها رابطۀ قوی مثبتی وجود دارد؛ همچنین بین فرصت های شغلی در بخش خدمات قویاً و فرصت های شغلی در بخش کشاورزی به طور متوسط با جمعیت پذیری شهرها رابطۀ معناداری حکمفرماست. در نهایت چنین نتیجه گیری شد که نظام پخش جمعیت و فعالیت در استان گلستان نیمه متعادل است و این با حمایت دولت از بخش‌های گوناگون اقتصادی به طور اعم و بخش کشاورزی به طور اخص، قابل بهبود است. UR - https://geonot.znu.ac.ir/article_31750.html L1 - https://geonot.znu.ac.ir/article_31750_2f8bc0de9c4784a1fa2286283755076f.pdf ER -